برنامه کاری داکتر احمد جواد عثمانی؛ سرپرست و نامزد وزیر صحت عامه

بسم الله الرحمن الرحیم

به اجازه جلالتماب ریس صاحب ولسی جرگه،

هیت محترم اداری،

و نماینده گان با عزت ملت شریف افغانستان!

السلام علیکم و رحمته الله و برکاته!

در گام نخست جا دارد تا از اعتماد بزرگ رهبری دولت جمهوری اسلامی افغانستان، که در دشوار ترین مقطع تاریخ صحی کشور؛ همانا بحران کرونا، اینجانب را به حیث سرپرست و نامزد وزیر صحت عامه معرفی نمود؛ ابراز سپاس و قدر دانی نمایم.

من در اوج بحران کرونا مسوولیت سرپرستی وزارت صحت عامه را در حالی به عهده گرفتم که فضای ترس و وحشت همگانی در بین مردم شریف و کارکنان صحی ما از سبب بیم کرونا حکم فرما بود. متاسفانه، پایوازان مریض کووید-۱۹ در انتظار مرگ عزیزان خود شب و روز را در جوار شفاخانه های کشور سپری می کردند. نبود شدید اکسیجن در شفاخانه های دولتی همه روزه سر خط اخبار رسانه های کشور بود و مریضان نیازمند، از پول شخصی خود اکسیجن و ادویه مورد نیاز خود را به مشکل مرفوع می کردند. شفاخانه های دولتی از نبود ادویه جات لازم شکایت داشتند. درد آور ترین حقیقت این تراژیدی این بود که دستگاه های تولید اکسیجن در گدام مرکزی وزارت صحت عامه موجود بود اما به دسترس شفاخانه ها قرار نگرفته بود. به همین ترتیب، انبار دوا و تجیهزات طبی در گدام های مرکزی وزارت زیر گرد و خاک مفقود بود در حالیکه داکتران و

داران از فقدان دوا و تجیهزات طبی رنج می بردند. من به مثابه سرپرست و نامزد وزیر صحت عامه در نخستین روز های کاری خود، غرض مبارزه مؤثر و جدی علیه کرونا چند اقدام عاجل و بنیادی ذیل را اتخاذ نمودم.

اول: ایجاد ترس و وحشت ناشی از پیام های منفی نه تنها وضعیت کرونا را بهبود نه می بخشد بلکه منجر به عوارض جدی از منظر صحی و اجتماعی نیز میشود. بناً، نشر و پخش هر نوع پیام غیر ضروری و منفی که سبب ایجاد ترس و وحشت در بین شهروندان کشور میشد، توقف دادیم و در عوض کار های عملی مبارزه علیه کرونا را با شعار « کرونا را شکست میدهیم» آغاز کردیم.

دوهم: د کرونا پر وړاندې د اغیزمنې مبارزې لپاره لا ډیر تمرکز مو پر ولایاتو باندې وکړ. په همدې موخه، په اونۍ که دوه ورځې می خپل د کارځای ولایاتونه و ټاکل څو وتوانیژم دروغتیايي مسوولینو او کارکوونکوسره له نژدې کاروکړم.

با تغییر دادن محل کارم بروز های پنجشنبه و جمعه به ولایات کشور، توانستم در این مدت از ۱۹ ولایت کشور بازدید نموده و تغییرات موثری را در عرضه خدمات صحی بمیان آورده ام.

بطور مثال شفاخانه عینو مینه کندهار را که تقریباً غیر فعال بود به یک مرکز مجهز تشخیص و تداوی مریضان کووید-۱۹ مبدل نمودیم و همچنان یکپایه ماشین PCR را بطور عاجل جهت معاینه مریضان کرونا و تشخیص ویروس کرونا به این شفاخانه ارسال نمودیم. شفاخانه صد بستر کووید-۱۹ هرات که در ظرف کمتر از ۲۰ روز توسط اداره انکشاف ملی اعمار گردید، ولی برای ماه ها غیر فعال بود، با همکاری داکتران بدون سرحد در ولایت هرات فعال نمودیم. شفاخانه کووید-۱۹ ولایت بلخ را که در یک ساحه غیر قابل دسترس موقعیت داشت و با محدودیت های عمده معالجوی و تشخیصیه مواجه بود، به محل قابل دسترس انتقال و با امکانات پیشرفته فعال نمودیم. بعد از سفر کاری ام به پکتیا و پکتیکا، اعمار یک شفاخانه ۱۰۰ بستر را در ولایت پکتیکا به کابینه پیشنهاد نمودم که خوشبختانه تصویب گردید و انشاءالله در آینده نزدیک درشفاخانه حوزوی پکتیا برنامه اکمال تخصص آغاز و تطبیق خواهم نمود. به همین شکل در ولایت بامیان، شفاخانه های کهمرد، سیغان و مرکز بامیان ارتقا دادیم و یک مرکز خدمات عاجل در بند امیر ایجاد گردید.

در سایر ولایات کشور نیز تغییرات عملی و محسوس را بمیان آوردیم.

بطور مثال مشکل بیشتر از یک و نیم ساله عدم موجودیت دوا در ولایت های پروان، کاپیسا و پنجشیر را مرفوع نمودیم. در راستای پاسخ گویی به سیلاب های اخیر پروان، وردک، لوگر، ولسوالی سروبی کابل و سایر ولایات کشور به سیلاب زده گان در ظرف چند ساعت تیم های ثابت و سیار را در نقاط مختلف ایجاد نمودیم.

به عین ترتیب، در حادثه انفجار که در ولایت غور به وقوع پیوست، در کمتر از یک روز 1.5 تن دوا را به آن ولایت ارسال و کارکنان صحی بیشتر را از ولایت هرات به غور جهت تداوی مجروحین و حمایت کارمندان صحی اعزام نمودیم. قابل ذکر است که این فعالیت های حمایت از ولایات درعرصه سکتور صحت بی پیشینه بوده است.

دریم: د کرونا پروړاندې د موثرې مبارزې او د کرونا د بحران پروخت مدیریت لپاره لاندی پنځه ستر او ډیر مهم تغیرات مې د هېواد په روغتیايي نظام کې راوستل:

تغییر اول: در حالیکه مرض مهلک کرونا همه روزه از شهروندان افغانستان قربانی میگرفت و سیر واقعات جدید هم در حال صعود بود اما با تأسف تنها یک بخش کوچک نظام صحی کشور در مبارزه با کرونا فعال بود. بناً، اینجانب در ختم اولین هفته کاری ام؛ بسیج ملی صحی را بخاطر مبارزه با کرونا اعلام نمودم. در نتیجه این بسیج ملی تمام مراکز صحی کشور از سطح قریه الی ولایت و مرکز بصورت یکسان در امر مبارزه با کرونا فعال شدند. قابل ذکر است که بسیج ملی صحی ما، افغانستان را در امر مبارزه با کرونا در جایگاه به مراتب بهتر در مقایسه با همسایه ها و کشور های منطقه قرار داده است. خوشبختانه ما توانستیم پلان آمادگی برای موج دوم کرونا را با تشریک مساعی دست اندرکاران صحی انکشاف دهیم که مورد تایید کابینه جمهوری اسلامی افغانستان قرار گرفته و عملاً در حال تطبیق می باشد.

وکلای محترم ملت افغانستان!

شما به یاد دارید که در همین شهر بالاتر از ۵ میلیونی کابل تنها و تنها دو شفاخانه و آن هم با امکانات خیلی محدود برای مبارزه با کرونا اختصاص داده شده بود. اما امروز از سبب تصامیم به موقع، ۱۷ شفاخانه دولتی در محلات مختلف کابل عملاً مصروف تداوی مریضان کرونا است. جای نهایت خوشبختی اینست که این ۱۷ شفاخانه از امکانات گدام مرکزی وزارت صحت عامه که زیر انبار خاک پنهان بود فعال گردید و بدین ترتیب ما توانستیم از مصرف میلیون ها دالر پول بیت المال صرفه جوی نماییم.

نه تنها در کابل بلکه در تمام ولایات افغانستان ظرفیت تشخیص و تداوی را بلند بردیم و مراکز تجرید را که بشکل غیر حرفوی در محلات دور دست ایجاد گردیده بود به مراکز شهر ها انتقال دادیم تا شهروندان شریف ما به موقع به خدمات صحی دسترسی پیدا نمایند.

کمبود اکسیجن به کجا رسید؟

جای نهایت خوشی اینست که یک فابریکه بزرگ تولید اکسیجن را درشفاخانه محمد علی جناح فعال نمودیم که بصورت ۲۴ ساعته برای ۴۰۰ بستر اکسیجن بدون وقفه می دهد و علاوه برآن درهر ساعت ۵۰ بالون و در ۲۴ ساعت ۱۲۰۰ بالون کلان اکسیجن را پر می نماید که بدین ترتیب نه تنها مشکل خود شفاخانه بلکه سایر شفاخانه ها را مرفوع می نماید. تعداد از وکلای شریف کابل شاهد این دست آورد بودند. به همین شکل قراراست درآینده نزدیک، چهار فابریکه تولید اکسیجن در چهار ولایت کشور ایجاد وفعال گردد. درمدت چند ماه گذشته، به تعداد ۱۲۰۰ ماشین تولید کننده اکسیجن را به حمایت تخنیکی موسسات ملل متحد از بازار های بین المللی خریداری و به ۳۴ ولایت کشور بشمول ولسوالی ها انتقال دادیم و عملاْ در خدمت مریضان قرار دارد.

تغییر دوم: با در نظر داشت ارقام و شواهد موجود، سکتور صحی خصوصی بدنه بزرگ نظام صحی افغانستان را تشکیل میدهد. اما بدبختانه در اوج بحران کرونا در کشور، سکتور خصوصی بصورت کامل غیر فعال بود. من در نخستین هفته کاری ام، سکتور خصوصی را به مثابه همکار و بازوی توانمند وزارت صحت عامه در امر مبارزه با کرونا شامل ساختم.

تغییر سوم: در اوج آفت کرونا داکتران و کارمندان صحی ما از نبود یک رهنمود جامع غرض تشخیص و تداوی رنج می بردند. خوشبختانه در نخستین هفته کاری ام، تصمیم ایجاد یک مجموعه متشکل از متخصصین افغان در داخل و خارج از کشور را اتخاذ نمودم. خوشبختانه برای اولین بار، ما رهنمود ملی برای تشخیص و مراقبت کرونا را بصورت جامع تدوین و در خدمت کارمندان صحی در تمام مراکز صحی افغانستان قرار دادیم.

تغییر چهارم: ما نه تنها فعالیت های مثمر را در سطح شفاخانه ها تقویت بخشیدیم بلکه به ایجاد رهنمود ملی بخاطر مراقبت های خانه گی و ردیابی مریضان خفیف و متوسط کرونا در هماهنگی و همکاری با متخصیصن افغان نیز اقدام نمودیم و عملاً در مرحله تطبیق می باشد. این اقدام سبب شد که معیارات واضح برای بستری شدن مریضان کرونا در شفاخانه ها عملی گردد و از ایجاد مراکز تجرید برای مریضان خفیف و متوسط جلوگیری به عمل آید.

تغییر پنجم: اقدامات مشخص بخاطر بهبود شفافیت، حساب دهی و مبارزه با فساد اداری در تمام امور به ویژه در امر مبارزه با کرونا در سکتور صحت اتخاذ گردید.

قرار داد های منبع واحد بخاطر کرونا را توقف دادم و دهها قرار داد غیر ضروری در حال بروسس و یا عقد شده را فسخ نمودم و بدین ترتیب در جریان صد روز کاری ام مجموعاً به ارزش 63.5 میلیون دالر امریکایی صرفه جویی در مصارف کرونا در وزارت صحت عامه به عمل آمده است.

همچنان بعد از ارزیابی ستاک مرکزی وزارت صحت عامه، در حدود ۱۷۰ تن دوا و امتعه طبی را که در ستاک مرکزی وزارت صحت عامه تراکم نموده بود به ۳۴ ولایت بشمول شفاخانه های کابل ارسال نمودیم.

برعلاوه، درقسمت بهبود شفافیت یک سیستم موجودی الکترونیکی را در ستاک مرکزی در بخش کرونا این وزارت ایجاد نمودیم .

د ملی شورا محترمو وکیل صاحبانو!

په دې برخه کې غواړم چې د افغانستان د روغتیایي نظام ځینې عمده چالشونه په لنډ ډول ذکر کړم او وروسته تر هغه، د عامې روغتیا د نوماند وزیر په صفت خپلې مشخصې برنامې ستاسو محترم حضور ته وړاندې کړم.

در بخش اول چالش های عمده سکتور صحت را در هفت (7) بخش عمده بصورت مختصر یاد آوری می نمایم.

1. مصارف سر سام آور صحی: سالانه مصارف صحی در افغانستان به 2.5 ملیارد دالر امریکایی میرسد که ۷۵ فیصد آن از جیب مردم پرداخت می شود. متأسفانه این مصارف گزاف خود سبب فقر شهروندان می گردد، زیرا مردم پول امرار زندگی روزمره، سرمایه کسب و کار و جایداد های خود را بخاطر پرداخت مصارف صحی از دست می دهند.

2. کیفیت پایین عرضه خدمات صحی: از سبب عدم موجودیت یا کیفیت پایین خدمات پیشرفته تشخیص و تداوی در داخل کشور، مردم ناگزیر میشوند بخاطر تداوی به کشور های همسایه سفر نمایند. از این بابت سالانه به ارزش بین ۳۰۰ الی ۵۰۰ میلیون دالر که از جیب مردم پرداخت میگردد، از افغانستان بیرون میشود.این معضل از یک طرف سبب سر گردانی مریض و مریض داران به کشور های همسایه و از طرف دیگر منجر به فرار سرمایه های کلان از اقتصاد افغانستان میشود.

3. مشکلات جدی عرضه خدمات صحی توسط موسسات غیر دولتی:

نارضایتی گسترده مردم، وکلای محترم و مقامات محترم محلی از قرار داد های عرضه خدمات صحی که توسط موسسات غیر دولتی تطبیق می گردد، به یک مشکل دایمی و روبه افزایش مبدل شده است. کیفیت پایین و عدم توازن عرضه خدمات صحی، کمبود دوا، عدم پرداخت به موقع معاشات و امتیازات کارکنان صحی، عدم ترمیمات و اکمالات لوژستیکی مراکز صحی، عدم شفافیت و حساب دهی در مصارف مؤسسات غیردولتی و بالاخره نظارت ضعیف از کارکرد های موسسات غیردولتی موارد عمده و اساسی می باشند که موجب نارضایتی مردم و مقامات محلی از کارکرد موسسات غیر دولتی شده است.

4. سیر صعودی فلج اطفال: امروز در افغانستان تعداد واقعات فلج اطفال در حال افزایش است و با تأسف امسال بیشترین تعداد (57 واقعه) فلج اطفال را در مقایسه به سال های قبل داریم.

5. پایین بودن دسترسی به خدمات صحی اساسی: دسترسی به خدمات صحی اساسی یک چالش عمده ی دیگر می باشد . باوجود سرازیر شدن منابع انگفت پولی از جانب جامعه جهانی و سهم حکومت، هنوز هم بیش از ۴۰ فیصد نفوس کشور به خدمات صحی اساسی دسترسی ندارند.

6. سالانه بین ۴۰۰ الی ۶۰۰ میلیون دالر دوا از خارج کشور وارد می گردد، نه یک لابراتوار معیاری که کیفیت دوا یقینی نمایم و نه یک میکانیزم که قیمت دوا را کنترول نمایم، وجود ندارد.

7. معتادین مواد مخدر بخصوص معتادین خیابانی : اعتیاد به مواد مخدر* یک مشکل بزرگ صحی، اجتماعی و اقتصادی و حتی امنیتی کشور می باشد که متاسفانه رو به افزایش است. به اساس ارقام موجوده تقریبا 3.5 میلیون نفر از مواد مخدر استفاده میکند، و نیم میلیون نفر معتاد است. که از تعداد معتادین 40 فیصد انها را زنان و اطفال تشکیل میدهد. و تقریبا 20 تا 30 هراز آنها متعادین خیابانی میباشد.

وکلای با عزت خانه ملت!

من بصورت بسیار واضح؛ راه حل های واقع بینانه و عملی برا ی هر کدام از این چالش ها را در برنامه های کاری خود زیر عنوان " تحول نظام صحی افغانستان " دارم. قابل تذکر است که طرح برنامه تحول نظام صحی کشور با اعضای محترم کمیسیون صحت ولسی جرگه و داکتران که در ولسی جرگه و مشرانو جرگه حضور دارند، روسای مرکزی و ولایتی صحت عامه، دست اندرکاران صحی شریک و نظریات آنها در این طرح شامل شده است.

برنامه تحول نظام صحی افغانستان شامل پنج بخش عمده می باشد . اهداف عمده و اقدامات عملی هر بخش بصورت مختصر قرار ذیل ارایه میگردد.

برنامه اول: پاسخ گویی به اپیدیمی ها بشمول موج دوم کووید-۱۹

ساختار های فعلی نظام صحی افغانستان، بخصوص وزارت صحت عامه در پاسخ دهی به آفات همه گیر مثل کرونا؛ آماده گی کامل ندارد و نیاز به بازنگری جدی دارد. برنامه مشخص من برای رفع این مشکل اینست که در ساختار وزارت صحت عامه یک اداره قوی زیر نام مرکز سوق و اداره واقعات عاجل ایجاد گردد. این مرکز برای رهبری و مدیریت واقعات عاجل و اضطراری بصورت ۲۴ ساعته برای ۳۴ ولایت افغانستان فعالیت خواهد نمود. قابل ذکر است که مرکز سوق و اداره واقعات اضطرار و کرونا عملاً در وزارت صحت عامه تشکیل شده و مورد حمایت وسیع قرار گرفته است.

در مورد پلان های آمادگی موج دوم کرونا قبلن یاد آوری نمودم که انکشاف یافته و مورد تصویب کابینه جمهوری اسلامی افغانستان قرار گرفته و در حال تطبیق می باشد. قابل ذکر است که در این دور بخاطر عرضه خدمات صحی موثر ۱۱۸ تیم مراقبت های خانه گی د رکابل و هفت ولایت کشور ایجاد نمودیم. علاوتآ تمام مراکز صحی افغانستان از سطح قریه و ولسوالی تا ولایت و مرکز کشور آماده خدمت رسانی به مریضان کرونا می باشند.

برنامه دوم: نسل جدید عرضه خدمات صحی اساسی

با در نظرداشت مشکلات جدی و نارضایتی گسترده که در مورد چگونه گی عرضه خدمات صحی اساسی وجود داشت؛ یک ارزیابی جامع و مستقل در جریان چهار ماه گذشته صورت گرفت. براساس یافته های این ارزیابی، طرح نسل جدید عرضه خدمات اساسی انکشاف یافت که شامل سه تغییر اساسی می باشد:

تغییر اول. هرم صحی کشور شامل ۵ قدمه اساسی بشمول آشیانه صحی، مرکز خدمات جامع صحی، شفاخانه عاجل، شفاخانه عمومی و شفاخانه تخصصی و فوق تخصصی خواهد بود، و بصورت متوازن بنابر نیازمندی صحی در سراسر کشور توزیع خواهد گردید.

تغییر دوم. قرار داد های عرضه خدمات صحی بصورت تدریجی از انحصار موسسات غیر دولتی بیرون خواهد شد.

تغییر سوم. نقش ادارات محلی بشمول ریاست های صحت عامه، ولسوالی ها و همچنان مردم عام و جامعه مدنی در پلان گذاری، نظارت و ارزیابی برنامه ها افزایش خواهد یافت.

این تغییرات سبب خواهد شد که دسترسی مردم به خدمات صحی اساسی با کیفیت و متوازن بصورت پایدار تامین گردد.

برنامه سوم: ریفورم سکتور شفاخانه های افغانستان

با وجود موفقیت نسبی در سیستم صحی افغانستان بخصوص در عرضه خدمات صحی اساسی بشمول کاهش مرگ و میر اطفال و مادران که از سال ۲۰۰۲ تا الحال بمیان آمده است، خدمات شفاخانه ای در جریان این سالها کمتر مورد توجه و حمایت تمویل کننده ها و همکاران انکشافی ملی و بین المللی قرار گرفته است.

در جریان بحران کرونا بخوبی آشکار گردید که نقش شفاخانه ها در عرضه خدمات صحی نهایت مهم و حیاتی می باشد. به همین شکل ضعف ها و ی خدمات شفاخانه ها در جریان بحران کرونا بخوبی نمایان گردید.

در راستای ریفورم شفاخانه های افغانستان دو دسته اقدامات را در هماهنگی و همکاری ادارات ذیربط وزارت صحت عامه روی دست گرفته و عملی نموده و می نمایم.

اول: اقدامات عاجل

برای اولین بار پلان ملی به منظور بهبود کیفیت وضعیت شفاخانه ها انکشاف یافته است که شامل ۵ (پنج)بخش می باشد:

• وقایه و کنترول انتان بشمول پاکی و صفایی شفاخانه ها؛

• سیستم مدیریت معلومات؛

• زیربنا، حفظ و مراقبت؛

• جریان مریضان و قوای بشری کلنیکی؛

• تدارکات و مدیریت ستاک ها.

دوم: اقدامات بنیادی

مطابق به دیدگاه رهبری دولت جمهوری اسلامی افغانستان ، قرار است که شخصیت حقوقی شفاخانه های دولتی به شرکت های دولتی تغییر یابد تا از یکطرف صلاحیت های لازم اداری، مالی،‌ تدارکاتی و منابع بشری به شفاخانه ها تفویض شود و از طرف دیگر منابع تمویل شفاخانه ها متعدد شده و در نتیجه کیفیت خدمات شفاخانه ای بهبود یابد.

در روشنایی شخصیت جدید حقوقی شفاخانه های دولتی افغانستان و با در نظر داشت مودل بانک جهانی بخاطر ریفورم سیستم صحی، طرح اصلاحات بنیادی شفاخانه ها تحت نام چارچوپ پالیسی تحول شفاخانه های افغانستان در همآهنگی با رهبری و ادارات ذیربط وزارت صحت عامه انکشاف یافته است.

از جانب دیگر با در نظر داشت سهم عمده و اساسی سکتور خصوصی در عرضه خدمات تخصصی و فوق تخصصی، در روشنی قانون زمینه برای سهم قانون مند و نظام یافته سکتور خصوصی فراهم شده و مشارکت سکتور خصوصی در فراهم سازی خدمات تخصصی و فوق تخصصی تشویق و حمایت خواهد شد.

نمایندگان با افتخار خانه ملت!

برخلاف طرح پالیسی ها در گذشته ، موارد که در بالا ذکر شد انشاء الله تنها به روی کاغذ باقی نخواهد ماند. زیرا کسان که مرا میشناسند، من مرد عمل استم و خود را مسوول و مقید به عملی ساختن یک به یک این اقدامات میدانم. خوشبختانه همین حالا کار عملی بالای چندین شفاخانه در کابل و ولایات آغاز شده و در آینده نزدیک انشاء الله شاهد حداقل چندین شفاخانه معیاری دولتی در کابل و ولایات خواهیم بود. از تربیون خانه ملت وعده میدهم که در آینده های خیلی نزدیک ما شاهد انجام عملیات های جراحی قلب و سایر عملیات های پیشرفته در شفاخانه ای دولتی افغانستان خواهیم بود. همچنان با همکاری سکتور خصوصی، ما یکی از بزرگترین شفاخانه های تخصصی در سطح منطقه را در ولایت لوی کندهار افتتاح خواهیم نمود. مریضان بلخی و بدخشانی، بامیانی، ننگرهاری ما دیگر نیاز ندارند جهت تداوی به هند و یا پاکستان بروند بل در ولایت کندهار تداوی خواهند شد. به عین شکل، شفاخانه گرده ننگرهار را به مرکز ملی تداوی گرده مبدل خواهیم نمود و در ولایت پنجشیر مرکز ملی تداوی سرطان را ایجاد خواهد نمودیم.

برنامه چهارم: افغانستان عاری از پولیو

وکلای معزز ملت شریف افغانستان!

غرض معلومات شما، سالانه حداقل ۱۰۰ میلیون امریکایی دالر برای محو پولیو در افغانستان به مصرف میرسید. اما مثمریت و مؤثریت این هزینه ها به مراتب کمتر از حد متوقع آن است. خلا های موجود را قبلا شناسی نموده ام و در بهبود آن کار عملاً آغاز گردیده است. بطور مثال، شواهد و تجارب نشان میدهد که روش فعلی مبارزه علیه پولیو که تنها بالای تطبیق واکسین متمرکز است ناکام بوده، بنابر این جهت مبارزه مؤثر علیه پولیو باید شاخص هایی اجتماعی مانند دسترسی به آب آشامیدنی صحی، تشناب های صحی و خدمات صحی اساسی نیز در این بسیج ملی شامل نماییم. نقش مبهم دست اندر کاران ملی و بین المللی در برنامه های ملی واکسیناسیون مؤثریت کار را متضرر ساخته و عملاً نقش دولت را به حاشیه کشانیده است. بنابراین، ما تعریف واضح و مشخص از نقش دولت و دست اندر کاران ملی و بین المللی را ترسیم خواهیم کرد.

برنامه پنجم: بهبود کیفیت دوا و محصولات طبی

کیفیت دوا وغذا

بلند بردن ظرفیت لابراتوار کنترول دوا و غذا نیازمند اقدامات جدی میباشد.در حال حاضر لابراتوار کنترول دوا و غذا هیچ مدرک اعتباردهی از مراجع بین المللی ندارد. اولین اقدام این خواهد بود تا ظرفیت لابراتوار دوا و غذا را در هم آهنگی با سازمان صحی جهان و سایر همکاران انکشافی بررسی و قدمه های داشتن یک لابراتوار معتبر که از جانب سازمان صحی جهان و اداره جهانی ستاندرد( ISO) مورد تایید باشد، تعریف و عملی خواهیم نمود.

قیمت دوا

به عین شکل بلند بودن قیمت دوا توسط هیچ میکانیزم تحت کنترول نیامده است و غلط مشهور در سکتور صحت افغانستان رایج شده است که گویا اقتصاد بازار است و هرکس هرچه فروخت، جایز است. در اقتصاد صحت برخلاف اقتصاد بازار، قیمت خدمات صحی و دوا بر اساس مذاکره و قیمت مارکیت مشخص و معین می گردد. بناً تعهد می سپارم پالیسی تعیین قیمت دوا را انکشاف داده و عملی خواهم نمود تا از هر گونه اضافه ستانی جلوگیری به عمل آید.

تولید دوا

در روشنی قانون و جهت تقویت اقتصاد ملی و نظارت سهل، سرمایه گزاری سکتور خصوصی، به خصوص سرمایه گزاری های مشترک با شرکت های معتبر دوا را در راستای تولید دوا در داخل کشور تشویق نموده، از آن حمایت می نمایم.

پروژه تولید سیروم و محصولات طبی که بیشتر از سیزده سال به تعویق افتاده است، با رفع محدودیت های مرتبط با کرونا انشاء الله در اولین فرصت به پایه اکمال می رسد.

نماینده گان شریف ملت بزرگ افغانستان!

دیدن صحنه هایی دلخراش جان باختن خواهران ما در جریان اخذ ویزه که عمدتاً به منظور تداوی به کشور همسایه میرفتند، زیر پا شدن وقار ماست و من منحیث یک افغان تمام سعی و تلاش خود را به احیای مجدد و حفظ وقار و عزت مردم و کشورم معطوف خواهم داشت. افغانستان همان کشوریست که تا چهل سال قبل دکتوران از کشور های منطقه برای سپری نمودن امتحان جواز طبی ایالات متحده امریکا به کابل می آمدند، زیرا کشور خودشان از چنین امکانات برخوردار نبود. شاید شما با اسم دکتور "نریش تریهان" رئیس شفاخانه مشهور "میدنتای دهلی" آشنا باشید، او از جمله همین تحصیل کرده های امریکاست که برای سپری نمودن امتحان ورودی اش، به افغانستان آمد چون این زمینه در آن زمان در هندوستان مهیا نبود. با توکل به خداوند متعال و در روشنی سیاست های خردمندانه دولت جمهوری اسلامی افغانستان و حمایت شما نمایندگان ملت بزرگ مان، انشاالله جایگاه و وقار از دست رفته نظام صحی را دوباره بر خواهم گشتاند.

ستا عزت چې نه وي، زه به نوم او عزت څه کړمه

ته چې خوار و زار يې، زه به خوب او راحت څه کړمه

ستا سر چې وي ټيټ، نو زه به شان او شوکت څه کړمه

همچنان شایان ذکراست که اگر رأی اعتماد شما نمایندگان محترم ملت را بدست آوردم، من منحیث فرداول نظام صحی کشور تعهد می سپارم که زمینه خدمات صحی یکسان و متوازن را در دورترین نقطه افغانستان انشاء الله مساعد می سازم.

قابل ذ کر است که دروازه وزارت صحت عامه به روی وکیل صاحبان معزز مثل چند ماه گذشته باز خواهد بود و من افتخار این را دارم که همیشه پذیرای وکیل صاحبان و موکلین محترم شان بودیم و خواهم بود. مثل گذشته متعهد هستم که انشاء الله در خدمت شما و موکلین محترم شما قرار خواهم داشت.

در اخر جا دارد که از نماینده گان محترم ملت که در جریان چند ماه گذشته با من همکاری نموده، از صمیم قلب تشکر نمایم. من به حیث مسول و خدمتگار این ملت این را مکلفیت خود میدانم تا با شما وکیل صاحبان محترم شانه به شانه کار کنم و حمایت شما را با خود داشته باشم.

و من الله توفیق

به امید افغانستان آرام و سر بلند!

دیو سوکاله او سرلوړي افغانستان په هیله

با احترام

داکتر احمد جواد عثمانی

سرپرست و نامزد وزیر صحت عامه